(خیار) خیارات

خیارات در حقوق قراردادها جمع خیار و در اصطلاحی که به کار می‌بریم به معنای اختیار انجام دادن کاری، مثلا فسخ قرارداد است.

خیاراتی که در قانون مدنی به آن‌ها اشاره شده، چندین نوع هستند. در این بخش به اختصار در مورد هر یک از انواع خیارات حقوقی صحبت خواهیم کرد. در ادامه، این موارد بررسی می‌شوند:

* خیار مجلس
* خیار شرط
* خیار تأخیر ثمن
* خیار رؤیت و تخلف وصف
* خیار غبن
* خیار عیب
* خیار تدلیس

خیار مجلس به نوعی از امکان فسخ معامله می‌گویند که در مجلس قرارداد معنا دارد. اگر جمعیت معامله‌کننده متفرق شوند، اختیار فسخ از طریق خیار مجلس را از دست می‌دهند.

خیار شرط به معنای فسخ معامله در مدت ذکر شده و شرط شده است. برای خیار شرط حتما باید مدت زمانی تعیین شده باشد. در غیر این‌صورت هم شرط و هم اصل معامله زیر سوال می‌رود.

خیار تأخیر ثمن به این معنا است که اگر هر یک از طرفین در انجام وظایف خود که دادن مبلغ معامله یا موارد دیگر است، تخلفی کند، طرف دیگر در فسخ معامله آزاد می‌شود. این خیار مخصوص خریدار است.

خیار رؤیت و تخلف وصف زمانی معنا پیدا می‌کند که کسی مالی را ندیده باشد. وقتی مالی را به توصیف خریده باشید و ملک با توصیف مشابه نبوده و فرق داشته باشد، اختیار فسخ دارید.

خیار غبن در مورد زمانی است که فروشنده، ملک را با قیمتی بیشتر از آنچه ارزش دارد بفروشد. غبن فاحش هم در مورد حالتی است که ملک با قیمت مرسوم منطقه خود، تفاوت فاحشی داشته باشد.

خیار عیب به موردی اطلاق می‌شود که ملک مذکور عیبی داشته باشد. به واسطه این عیب خریدار می‌تواند معامله را فسخ کند.

خیار تدلیس به معنای فریب دادن طرف معامله است. اگر هریک از طرفین دیگری را فریب داده باشد، حق خیار تدلیس به او اجازه می‌دهد که معامله را فسخ کند.